آژانس فضایی اروپا پنجشنبه ۲۸ آذر تلسکوپی پیشرفته به فضا پرتاب کرد. این تلسکوپ قرار است میلیاردها ستاره را شناسایی کند و دقیقترین نقشه راهشیری و مکان که در آن قرار داریم را تهیه کند.
تلسکوپ گایا از مرکز فضایی کورو در گویان فرانسه با راکت سایوز-استیبی-فریگت با موفقیت پرتاب شد. این شکارچی ستارهها ۴۲ دقیقه پس از پرتاب از راکت چهار مرحلهای جدا شد و مرکز کنترل ماموریت اعلام کرد که همه چیز به خوبی پیش رفته است. این ابراز یک میلیارد دلاری که پیچیدهترین تلسکوپ ساخت اروپا است برای سرشماری نجومی یک میلیارد ستاره (تقریباً یک درصد کل ستارههای راه شیری) هدفگذاری شده است.
گایا با ۷۰ مرتبه تکرار مشاهدات رصدی در کل ماموریت خود به منجمان کمک میکند تا فاصله، سرعت، جهت و مسیر ستارهها محاسبه شده و یک نقشه سهبعدی از محدودهی پیرامون ما در راه شیری تهیه شود. تعداد ستارههایی که با این تلسکوپ صید میشوند ۵۰ برابر بیشتر از تلسکوپ هیپارخوس خواهد بود، تلسکوپی که با فعالیت در اواخر سال ۱۳۶۸ مرجعی استاندارد و طلائی ایجاد نمود که منجمان متخصص از آن استفاده میکنند. ژانایولوگال سرپرست مرکز مطالعات ملی فضایی فرانسه که نقش مهمی در این ماموریت دارد میگوید «گایا حاصل ۹ سال فعالیت شدید و مستمر بوده است که ما را قادر میسازد پیشرفت استثنایی در شناخت عالم، تاریخ و قوانین آن داشته باشیم.»
گایا همچنین به جستوجوی سیارات فراخورشیدیها کمک میکند و منجمان امیدوارند تا ۵۰،۰۰۰ سیاره فراخورشیدی در مدت پنج سال فعالیت آن کشف شود. زمانی که یک سیاره از مقابل ستاره خود عبور میکند کشش جاذبهای آن انحرافی کوچک در نور ستاره در مسیر آن به تلسکوپ ایجاد میکند که گایا با اندازهگیری این لرزش به یافتن سیارات میپردازد. گایا همچنین به مشاهدهی سیارکهای کمربند بین مریخ و مشتری خواهد پرداخت تا به محققان در یافتن اجرامی که ممکن است برای زمین خطرناک باشد کمک کند. همچنین نگاهی هم به انفجارهای ستارهای دوردست که ابرنواختر نامیده میشوند خواهد داشت که بهندرت بیدرنگ مشاهده شدهاند. این تلسکوپ ۲۰۳۰ کیلویی به قدری حساس است که میتواند قطر موی انسان را از فاصلهی ۱۰۰۰ کیلومتری اندازهگیری کند و اگر هیپارخوس میتوانست زاویهی مرتبط با ارتفاع یک فضانورد در سطح ماه را اندازهگیری کند گایا میتواند ناخن او را اندازهگیری کند.
گایا پیمایش خود در عالم هستی را از اردیبهشت شروع میکند پس از آنکه در نقطهی لاگرانژی دوم، در فاصله ۱/۵ میلیون کیلومتری زمین مستقر شد مکانیکه کمترین تاثیر را از جاذبهی زمین و ماه و خورشید خواهد داشت. برای استقرار در نقطه L2 این سفینه فضایی هر ماه مانورهای مداری کوچکی خواهد داشت و با شبکهای از تلسکوپهایی زمینی بررسی خواهد شد تا با دقتی در حدود ۱۰۰ متر در محل خود قرار گیرد.
افراد آژانس فضایی اروپا ۳۰ مرکز شامل ۴۵۰ نفر را آماده کردهاند تا اطلاعات خام دریافتی این تلسکوپ را پردازش کنند و از یک سوپرکامپیوتر مستقر در تولوز در جنوب غربی فرانسه کمک میگیرند که میتواند ۶۰۰۰ میلیارد عملیات محاسباتی را در یک ثانیه انجام دهد با این حال سالها طول میکشد تا یک میلیون میلیارد بایت اطلاعات دریافتی برای ایجاد نقشه و کاتالوگ تبدیل شوند.