استان خراسان جنوبی در گستره پهناوری در شرق ایران واقع شده؛ از شمال با استان خراسان رضوی، از جنوب با سیستان و بلوچستان و کرمان و از شرق به طول 330 کیلومتر با کشور افغانستان هم مرز است. استان خراسان جنوبی دارای 5 شهرستان به نام های بیرجند، قاین، نهبندان، سربیشه و سرایان می باشد. مرکز استان خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند است.
نقشه تقسیمات استان خراسان جنوبی؛ عکس از سازمان نقشه برداری کشور
به دلیل کم بودن نزولات جوی و شرایط نامساعد دیگر، کشاورزی در این استان گسترده نیست، اما با این وصف محصولات سازگار با طبیعت منطقه (زعفران و زرشک) از مرغوبیت بالایی برخوردار است.
طبیعت خاص استان خراسان جنوبی در دشت بزرگ لوت و چشم اندازهای زیبای آن در جنوب استان در کنار ییلاق های کوهستانی شمال شرقی استان، از جمله مهم ترین مناطق توریستی-طبیعی خاص به شمار می رود.
استان خراسان جنوبی از مناطق تاریخی و بناهای معماری قابل توجهی برخوردار است. بیرجند، خوسف، سربیشه و نهبندان هر یک دربرگیرنده جاذبه های تاریخی و معماری با اهمیتی هستند که به لحاظ معماری و تاریخی، استان خراسان جنوبی را غنی و پربار ساخته اند. از نظر تاریخی "خوسف" یكی از كهن ترین و قدیمی ترین شهرهای جنوب خراسان به شمار می رود که وجود بافت قدیمی با آثار تاریخی ارزشمند؛ از ویژگی های شاخص این شهر محسوب می شود. این بافت كه به لحاظ موقعیت طبیعی و واقع شدن بر روی هسته مقاوم، از زمین لرزه در امان مانده، یكی از سالم ترین بافت های تاریخی را دارا می باشد. بناهای تاریخی سربیشه به دوره پیش از اسلام میرسد و آثار تاریخی آن نشان دهنده غنای فرهنگی و سابقه تمدنی این منطقه است. آثاری از قبیل محوطه های باستانی، قلعه و خانه های قدیمی، غارها و روستاهای شگفت انگیز در این منطقه دیده می شوند. قلعه بزرگ نهبندان نیز كه از خشت و چینه ساخته شده و در داخل شهر نهبندان قرار گرفته؛ سابقه آن به دوران اشکانیان و ساسانیان می رسد.
منابع:
jjtvn (dot) ir